Een Joodse begraafplaats met de kenmerkende grafstenen.
Een Joodse begraafplaats met de kenmerkende grafstenen.

Cursus over Joodse begraafplaatsen in Drenthe

Algemeen

DRENTHE - Landschapsbeheer Drenthe organiseert in maart en april een cursus over Joodse begraafplaatsen. Het doel is informatie te verzamelen over de onstaansgeschiedenis.

Drenthe telt in totaal 21 Joodse begraafplaatsen, in iedere gemeente is er minimaal één te vinden. Over de  historie is weinig bekend. Landschapsbeheer Drenthe zoekt vrijwilligers die hier onderzoek naar willen doen. Ze krijgen hiervoor een speciale opleiding.

Steunpunt Erfgoed Drenthe heeft al eerder gepubliceerd over het beheer van de Joodse begraafplaatsen in de provincie. Deze uitgave vormt de leidraad voor het vervolgonderzoek. Er wordt gekeken naar de ouderdom van de graven, de aanwezige of verdwenen beplanting, de padenstructuur en de aanwezige bouwwerken. Cursisten worden opgeleid om zelfstandig of in kleine groepjes cultuurhistorisch onderzoek te doen.

Een van de thema’s die tijdens de cursus aan de orde komt is beheer. Joodse begraafplaatsen zijn sober en ingetogen. Ze zijn beperkt toegankelijk en in het beheer is terughoudendheid belangrijk. Herstel en beheer wordt daarom beperkt uitgevoerd en alleen daar waar het écht nodig is. Zo kan ongewenste opslag en klimop worden verwijderd op het moment dat de grafsteen niet meer zichtbaar of leesbaar is en worden grafstenen pas rechtgezet wanneer ze dreigen om te vallen.

De cursus bestaat uit twee avonden (17 en 24 maart) en twee ochtenden (31 maart en 4 april). Tijdens de eerste cursusavond, op donderdag 17 maart, leren deelnemers meer over de opbouw van een Joodse begraafplaats. Marieke van der Heide vertelt over het cultuurhistorische onderzoek en Anja Verbers legt uit wat zorgvuldig beheer van een Joodse begraafplaatsen betekent. 

Tijdens de tweede cursusavond, op donderdag 24 maart, vertelt de heer E. Huisman van het Nederlands Israëlitisch Kerkgenootschap wat deze organisatie doet. Ook vertelt hij over het landelijke project Erfgoed Telt. 

Tijdens de derde bijeenkomst bezoeken de cursisten een Joodse begraafplaats. Deze excursie staat gepland op donderdagochtend 31 maart. Cursisten kunnen dan hun opgedane kennis toetsen in de praktijk. De tweede  en laatste cursusochtend vindt plaats op maandagochtend 4 april. In het Drents Archief leren de deelnemers dan zelfstandig archiefonderzoek uit te voeren en worden zij wegwijs gemaakt in de verschillende systemen.

Aanmelden voor de cursus kan via een formulier op de website van Landschapsbeheer Drenthe, www.lbdrenthe.nl. Het aanmeldformulier is te vinden in de agenda. Deelname aan de cursus is gratis. Er is ruimte voor maximaal 20 deelnemers. De cursus wordt mogelijk gemaakt dankzij de financiële bijdragen van de provincie Drenthe en het Steunpunt Erfgoed Drenthe.